BİREYLERİN YEŞİL BİLİŞİM TERCİHLERİNDE BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNDEN YARARLANMA DÜZEYLERİ Yrd. Doç. Dr. Selçuk KILIÇ Merve BOZKURT Ertuğrul ŞENBAŞ Aksaray Üniversitesi Aksaray Üniversitesi Azerbaycan Teknik Üniversitesi selcukkilic@aksaray.edu.tr bzkrtmrvee@gmail.com ersenbas@gmail.com information was analyzed using the IBM SPSS Statistics ÖZET Teknolojik gelişmenin sonuçlarından olan elektronik program. There is a significant relationship between ürünlerin üretilmesi ve son nihai tüketiciye uluşmasına students' gender, mobile device, department, age and kadar geçen her evre çevresel sorunları da beraberinde overall achievement average and level of information getirmektedir. Elektronik ürün kullanıcılarının bu technology utilization. There is a meaningful relationship ürünleri yanlış kullanmaları sonucu, çevrede oluşan between students having mobile devices, department and olumsuz durum yeşil bilgi teknolojilerinin (Yeşil BT- overall achievement averages and green information Green IT) öneminin artmasını sağlamıştır. Bu bağlamda, perceptions. There is a meaningful relationship between bu çalışma ile üniversite öğrencilerinin demografik students having mobile devices, department and overall özelliklerine göre bilişim teknolojilerinden yararlanma achievement averages and green information düzeyleri ve yeşil bilişim algıları arasında anlamlı perceptions. In addition, there is a meaningful farklılık olup olmadığını ortaya koymak amaçlanmıştır. relationship between the level of utilization of Araştırma kapsamında Aksaray Üniversitesi İktisadi ve information technologies by students and the perceptions İdari Bilimler Fakültesi’nde eğitim gören 300 öğrenciye of green information. 2017 güz eğitim ve öğretim döneminde anket Keywords uygulanmıştır. Elde dilen bilgiler IBM SPSS Statistics IT; Green IT; İnformation Technologies programı ile analiz edilmiştir. Öğrencilerin cinsiyeti, mobil cihaza sahip olması, bölümü, yaş ve genel başarı GİRİŞ ortalaması ile bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyi Çevre sorunları yaşadığımız dünyayı yaşanmaz bir hale arasında anlamlı ilişki vardır. Öğrencilerin mobil cihaza getiriyor ve sağlıksız yetişen nesillere sebep oluyor. sahip olması, bölümü ve genel başarı ortalaması ile yeşil Teknolojik gelişmelerde yaşanan hızlı değişimler insan bilişim algıları arasında anlamlı ilişki var. Ayrıca hayatını kolaylaştırmakla birlikte zorluklarla da karşı öğrencilerin bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyi ile karşıya getirmektedir. Kullanılan teknolojik ürünlerin yeşil bilişim algıları arsında anlamlı ilişki vardır. üretim safhalarında kullanılan maddeler, tekrarlanan fabrikasyon işlemler, dağıtım ve son tüketiciye Anahtar Kelimeler geldiğinde onun bilinçsiz kullanımı ile çevreye verilen Bilişim; Yeşil Bilişim; Bilişim Teknolojileri zarar artmaktadır. Bu zararın en aza indirilmesinde bilişim teknolojilerinden faydalanma ve yeşil bilişim Abstract The production of electronic products from the results of kavramının bireylere kazandırılması önemlidir. technological development, and every stage of the Yeşil Bilişim; Kavram ve Kapsamı process up to the final consumer recruitment brings with Teknolojinin ve bilginin beraberce harmanlanmasıyla it environmental problems. The end result of misuse of ürettiği sonuçlar karşımıza bilişim kavramını çıkartır. these products by electronic users is that the adverse İnternetin ağı sayesinde veriler elektronik ortamda situation in the environment has increased the işlenerek istenilen bilgilerin elde edilmesine yardımcı importance of green information technologies (Green olmaktadır. Her geçen gün hızla gelişen bilişim dünyası IT). In this context, this study aimed to determine önem ve değerini aynı ölçüde korumaktadır. Birçok whether there is a significant difference between the problemin çözümüne yardımcı olmakla kalmamış insan levels of utilization of information technology and the hayatına girdiği günden itibaren yaşamını sürdürürken perceptions of green information according to the ona kolaylık sağlamıştır. demographic characteristics of university students. Within the scope of the research, a questionnaire was Yeşil düşünce, endüstriyel üretim ve tüketimin baş applied to 300 students who were educated at the Faculty dondurucu bir hıza ulaştığı İkinci Dünya Savaşı sonrası of Economics and Administrative Sciences of Aksaray dönemin ürünüdür. Geçmişi yarım yüzyıldan da eski University in the autumn semester of 2017. The resulting olmayan yeşil düşünce, fosil yakıtların üssel olarak artan 3- Öğrencilerin algılarına göre bilgi teknolojilerinden bir hızda kullanılması sayesinde gerçekleşen ekonomik yararlanma düzeyi ve yeşil bilişim arasında anlamlı ilişki büyüme, kentleşme ve tüketim kültürünün yarattığı var mıdır? küresel ekolojik krize bir cevap olarak ortaya çıkmıştır [1]. Yeşil düşünce kapsamında yeşil pazarlama, yeşil YÖNTEM üretim, yeşil yönetim, yeşil bilişim gibi kavramlar da Her bireyin kendine ait yanında taşıdığı teknolojik aletler literatürde son yıllarda üzerinde durulan kavramlardır. (telefon, laptop, tablet) olduğu varsayılarak anketler elektronik ortamda online olarak doldurulmuştur. Bu Yeşil bilişim çerçevesi çevresel süreçlerin etkileriyle araştırma, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında bahar daha önce üretilmiş olan ürün ve hizmetleri, performans döneminde Aksaray Üniversitesi, İktisadi ve İdari açısından iyileştirme sağlanarak sosyal ve ekonomik Bilimler Fakültesi’sin de eğitim gören Yönetim Bilişim hayatın genelini kapsayarak bu süreçte oluşturulan Sistemleri, Maliye ile Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi faaliyetler sonucu ortaya çıkan zararların minimum bölümü öğrencilerinin anket sorularına verdikleri düzeye indirilerek oluşturulan çevreye duyarlı bilgi ve cevaplarla ve veri toplama aracı olarak kullanılan bilişim teknolojileri çözümlerini içermektedir [2]. Genel ölçeklerle sınırlıdır. Bu çalışmanın amacına ulaşabilmesi olarak bakıldığında yeşil bilişim; her geçen gün tükenen için nicel araştırma tekniklerinden olan genel tarama kaynaklar ve artan nüfus oranlarıyla geleceğimiz biraz modeli kullanılmıştır. Genel tarama modelleri çok sayıda daha tehlike altına giriyor. Aynı işi daha az enerji ve elemandan oluşan bir evrende, evren hakkında genel bir çevreye duyarlı maddeler kullanarak maliyet kazancı yargıya varmak amacı ile evrenin tüm ya da ondan sağlayarak yapacak bilgi ve iletişim teknolojileri alınacak bir grup, örnek ya da örneklem üzerinde yapılan çözümleridir. tarama düzenlemeleridir [3]. Bu çalışmada genel tarama Bireylerin bilgisayar kullanım ölçütlerini belli bir modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Bu düzeyin üzerinde arttırılması ile yeşil bilişim doğrultuda demografik özelliklerin Bilişim tercihlerinde çevreye duyarlı bilişim teknolojileri Teknolojilerinden Yararlanma ve Yeşil Bilişim kullanılması sağlanabilir. İnsanların bilgi değişkenler ile arasındaki ilişki analizleri yapılmıştır. Bu teknolojilerinden faydalanma düzeyi yükseldikçe, yeni çalışmada seçkisiz olmayan örneklem yöntemlerinden alan açımları, ulaşım imkânları, ve fiziki iş yerinde olan basit seçkisiz örnekleme (simple random sampling) bulunularak yapılacak bir çok işlemin elektronik ortama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın yapıldığı evrenin dökülerek yapılması ile yeşil bilişim kullanımını büyük büyüklüğü nedeniyle basit seçkisiz yöntem ile seçilen ölçüde tetiklemiş oluruz. Yaşanan bu gelişmeler birçok Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler kurum ve kuruluşta uygulanmasıyla bilişim Fakültesi’nde okuyan öğrenci 300 yansız seçim temsil teknolojilerinin çevreye verdiği zararlı etmenlerin edicilik oranları da göz önünde bulundurularak örneklem bilgisayar kullanım dereceleri ölçüsünde azaltılabilir grubunu oluşturmuştur. Örneklem grubu evrenin olduğu düşünülebilir. yaklaşık 3645 ini temsil etmektedir. Demografik bilgilere dayalı olarak araştırmaya katılan Öncelikle insanların bilgisayardan yararlanma 300 öğrencinin istatistiki bilgileri Tablo 1’de görüldüğü düzeylerinin belirlenmesi ve daha sonra bilgi düzeyinin gibi cinsiyet, yaş, sınıf, genel not ortalaması durumları düşük olduğu alanlarda iyileştirme yapılarak yeşil bilişim ve mobil cihaza sahip olma durumları yüzdelik olarak algısını oluşturulmaya çalışılmalıdır. Böylelikle bilişim verilmiştir. ürünlerinden kaynaklanan zararlı sonuçlar yeşil bilişimin yaratmış olduğu algı ile azalmasına etki edeceği Tablo 1: Araştırmaya katılan öğrencilere ait demografik düşünülmektedir. Bilgi teknolojilerinden yararlanma bilgilere göre frekans ve yüzde dağılımı düzeyi arttıkça yeşil bilişim algısının da doğru orantılı Değişken Düzey % olarak artacağı düşünülmektedir. Erkek 130 43,3 Araştırmanın Amacı Cinsiyet Kadın 170 56,7 Bireylerin demografik özellikleri bakımından yeşil Toplam 300 100 bilişim algıları ve bilişim teknolojilerinden faydalanma düzeleri arasında anlamlı farklılık olup olmadığını ortaya 18-19 42 14 koymak amaçlanmıştır. 20-21 98 32,7 Bu doğrultuda aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: Yaş 22-23 110 36,7 1-Öğrencilerin cinsiyet, yaş, sınıf, bölüm, başarı notu ve 24 yaş üstü 50 16,7 mobil cihazlara sahip olma durumuna göre bilgi Toplam 300 100 teknolojilerinden yararlanma düzeyleri genel ortalaması 1. sınıf 73 24,3 ve alt boyutları arasında anlamlı farklılık göstermekte 2. sınıf 92 30,7 midir? Sınıf 3. sınıf 56 18,7 2- Öğrencilerin cinsiyet, yaş, sınıf, bölüm, başarı notu ve 4. sınıf 79 26,3 mobil cihazlara sahip olma durumuna göre yeşil bilişim 300 Toplam 100 algı düzeyleri genel ortalaması ve alt boytları arasında anlamlı farklılık var mıdır? GNO 2.00- 2.50 118 39,3 2.51-3.00 94 31,3 Yeşil Bilişim ölçeğinde toplam 15 madde yer almaktadır. 3.01-3.50 68 22,7 Ölçeği oluşturan maddeler beş boyutu ölçmektedir. Bu 3.51-4.00 20 6,7 ölçeğin doğrulayıcı faktör analizine göre Ki-kare (χ2) değeri ve istatistiki anlamlılık düzeyi, 73 serbestlik Toplam 300 100 derecesinde 260,07 (p= .000) olarak hesaplanmıştır. 1-5 Var 263 87,7 aralığında olması önerilen düzeltilmiş Ki-kare (χ2) Bilgisayara Yok 37 12,3 değeri bu ölçek için, 3,563 çıkmıştır. Uyum iyiliği Sahip Olma Toplam 300 100 indeksi (GFI=.902) değeri, önerilen “≥.90”a çok yakın Araştırmanın veri kaynağını bilgi teknolojilerinden çıkmıştır. Düzeltilmiş uyum iyiliği indeksi (AGFI=.839) yararlanma ve yeşil bilişimin konu edildiği yerli ve değeri kabul edilebilir (AGFI≥.85) düzeydedir. Tahminin yabancı bilimsel çalışmalar oluşturmaktadır. Araştırma hata kareleri ortalama karekökü RMSEA değeri (.073) kapsamında ilgili literatür taraması yapılırken “bilgi kabul edilebilir “<.05” değerinden düşük, Tucker Levis teknolojileri, yeşil bilişim, green it, information İndeks TLI (.954) değeri önerilen “≥.95” değerinden technologies, bilişim, informatic” anahtar kelimeler büyük, artan uyum indeksi IFI (.955) değeri önerilen olarak kullanılmıştır. “≥.95” değerinden yüksek, karşılaştırmalı uyum indeksi CFI değeri (.954) önerilen “≥.95” değerinden yüksek Araştırmada kullanılan ölçek (anket) üç bölümden çıkmıştır. oluşmaktadır. Birinci bölümde katılımcıların betimsel değişkenleri ile ilgili cinsiyet, yaş, bölüm, sınıf, genel Bu değerlere göre her iki ölçeğin güvenirlik ve geçerliği başarı ortalaması, mobil cihaza sahip olma durumu sağlanmıştır. değişkenlerini içeren 6 soru yer almaktadır. İkinci Çalışmanın tamamında ve verilerin analizi sürecinde bölümde 15 madde ve 5 boyuttan oluşan yeşil bilişim IBM SPSS Statistics 22 programları kullanılmıştır. ölçeği, üçüncü bölümde 18 madde ve 5 boyuttan oluşan Araştırmanın demografik değişkenlere göre; Bilişim bilişim teknolojilerinden yararlanma ölçeği Teknolojilerinden Yararlanma ve Yeşil Bilişim düzeyleri bulunmaktadır. Bu çalışmada beşli Likert tipi tutum ölçer arasında anlamlı farklılıkların varlığını ölçmek amacıyla kullanılmıştır. Maddelere katılma düzeyleri bilişim tek değişkenli varyans analizi (Anova) ve bağımsız teknolojilerinden yararlanma ölçme aracında “Hiçbir örneklem t-testinden yararlanılmıştır. zaman”, “Bazen”, “Sık”, “Çok sık” ve “Her zaman”; yeşil bilişim ölçme aracında ise “hiç katılmıyorum”, BULGULAR “katılmıyorum”, “kararsızım”, “katılıyorum” ve Araştırmanın Birinci Alt Problemine İlişkin Bulgular ve “tamamen katılıyorum” şeklinde derecelendirilmiştir. Yorumlar: Bu çalışmada, öğrencilerin bilişim teknolojilerinden İlişkisiz örneklemler için T-Testi, iki ilişkisiz örneklem yararlanma düzeylerini ölçmek için Özmusul [4] ortalamaları arasındaki farkın manidar olup olmadığını tarafından geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Yeşil bilişim test etmek amacıyla kullanılır [6]. Tablo 4’de algılarını ölçmek için ise de Daştan ve Gürler [5] öğrencilerin bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyi ve tarafından geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Bilişim alt boyutlarının, cinsiyet ve mobil cihaza sahip olma teknolojilerinden yararlanma ölçeğinde toplam 18 madde duruma göre anlamlı farklılık durumları incelenmiştir. yer almaktadır. Ölçeği oluşturan maddeler beş boyutu ölçmektedir. Cinsiyet değişkenine göre, öğrencilerin bilgi teknolojilerinden yararlanama düzeyi arasında anlamlı Bilişim teknolojilerinden yararlanma ölçeğinin bu farklılık bulunmuştur (p<.05). Erkek öğrencilerin bilgi araştırmaya uygunluğunu belirlemek için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizine teknolojilerinden yararlanma düzeyi ( =3,93) kadın göre Ki-kare (χ2) değeri ve istatistiki anlamlılık düzeyi, öğrencilere ( =3,68) göre daha yüksek çıkmıştır. Bunun 112 serbestlik derecesinde 315,986 (p= .000) olarak yanı sıra Bilgi teknolojilerinden yararlanma değişkeninin hesaplanmıştır. 1-5 aralığında olması önerilen alt boyutlarında iletişim (p<.05) ve kendini ifade etme düzeltilmiş Ki-kare (χ2) değeri bu ölçekiçin, 2.821 (p<.005) de cinsiyete göre anlamlı farklılık çıkmıştır. Bu, 3’ten küçük bir değer olduğundan, göstermektedir. Erkek öğrencilerin ( =4,16) iletişim ölçeğinin iyi düzeyde uyum gösterdiği söylenebilir. amacıyla bilgisayar teknolojilerinden yararlanma düzeyi Uyum iyiliği indeksi (GFI=.899) değeri, önerilen “≥.90” açok yakın çıkmıştır. Düzeltilmiş uyum iyiliği indeksi kadın öğrencilere ( =3,88) göre daha yüksektir. Ayrıca (AGFI=.866) değeri kabul edilebilir (AGFI≥.85) erkek öğrencilerin ( =3,84) kendilerini ifade etmek için düzeydedir. Tahminin hata kareleri ortalama karekökü bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyi kadın RMSEA değeri (.078) kabul edilebilir “<.05” değerinden düşük, Tucker Levis İndeks TLI (.967) değeri önerilen öğrencilere ( =3,41) göre daha fazla olduğu “≥.95” değerinden büyük, artan uyum indeksi IFI (.976) görülmüştür. Ancak diğer alt boyutlardan bilgi edinme, değeri önerilen “≥.95” değerinden yüksek, karşılaştırmalı araştırma-inceleme ve oyun-eğlence alt boyutlarında uyum indeksi CFI değeri (.976) önerilen “≥.95” anlamlı farklılığa rastlanılmamıştır (p>05). değerinden yüksek çıkmıştır. Öğrencilerin sahip oldukları mobil cihaz durumuna göre, yüksek düzeyde çıkmıştır. Bununla birlikte maliye bilgi teknolojilerinden yararlanama düzeyi arasında bölümü öğrencilerinin de tüm alt boyutlarla birlikte bilgi anlamlı farklılık bulunmuştur (p<.001). Bilgisayarı olan teknolojilerinden yararlanma düzeyi siyaset bilimler ve öğrencilerin bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyi kamu yönetimi bölüm öğrencilerine göre daha yüksektir. ( =3,86) kadın öğrencilere ( =3,32) göre daha yüksek (1) Bilgi edinme: Sınıfı “1.sınıf” öğrenci grubu ile çıkmıştır. Bunun yanı sıra bilgi teknolojilerinden “3.sınıf” (p<,005) ve “4.sınıf” (p<.05) grubu arasında “3 yararlanma değişkeninin alt boyutlarında bilgi edinme ve 4. sınıf” grupları lehine istatistiksel olarak anlamlı bir (p<.001), araştırma-inceleme (p<0.05), iletişim (p<0.5), farklılık saptanmıştır. Bu durum, “1.sınıf” ( =3,52) oyun eğlence (p<0.001) ve kendini ifade etme (p<.05) öğrencilerinbilgi edinme sürecinde bilgi düzeyleri ile bilgisayara sahip olma durumları arasındaki farklılık anlamlı bulunuştur. Genel olarak bilgisayara teknolojilerinden yararlanma düzeyi “3.sınıf” ( =4,04) sahip olan öğrencilerin olmayanlara göre bilgi ve “4.sınıf” ( =4,16) grubundaki öğrencilere göre daha teknolojilerinden yararlanma düzeylerinin daha yüksek düşük düzeyde olduğunu göstermektedir. olduğu saptanmıştır. (2) Araştırma-İnceleme: Sınıfı “1.sınıf” öğrenci grubu ile Öğrencilerin bilgi teknolojilerinden yaralanma “4.sınıf” (p<,05) grubu arasında “4.sınıf” grubu lehine düzeyinin, yaş, cinsiyet, bölüm, sınıf ve genel başarı istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Bu ortalamasına göre hangi alt gruplar arasında durum, “1.sınıf” ( =3,86) öğrencilerin araştırma- farklılaştığını belirlemek üzere tek yönlü varyans analizi inceleme alt boyutunun düzeyi “4.sınıf” ( =4,29) (ANOVA) sonrası Post Hoc-Scheffe testi uygulanmıştır. grubundaki öğrencilere göre daha düşük düzeyde Bilgi Teknolojilerinden Yararlanma Düzeyine İlişkin olduğunu göstermektedir. Post Hoc, Tanımlayıcı ve Anova Test Sonuçları Oyun Eğlence Alt Boyutuna İlişkin Post Hoc, (1) Bilgi Teknolojilerinden Yararlanma Genel Ortalama: Tanımlayıcı ve Anova Test Sonuçları Yaşı “22-23yaş” öğrenci grubu ile “24 yaş ve üstü” (1) Bilgi Teknolojilerinden Yararlanma Genel Ortalama: (p<,05) grubu arasında “24 ve üstü yaş” grupları lehine Başarı notu “2.00-2.49 arası” öğrenci grubu ile “2.50- istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Bu 2.99” (p<,05) grubu arasında notu “2.50-3.00” grupları durum, “22-23 yaşa” ( =3,83) sahip öğrencilerin Bilgi lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık teknolojilerinden yararlanma düzeyi “24 ve üstü yaş” saptanmıştır. Bu durum, genel başarı notu “2.00-2.49” ( =4,09) grubundaki öğrencilere göre daha düşük ( =3,63) olan öğrencilerin bilgi teknolojilerinden düzeyde olduğunu göstermektedir. yararlanma düzeyi “2.50-3.00” ( =4,22) grubundaki (2) Araştırma-İnceleme: Yaşı “18-19yaş” ve “22-23 yaş” öğrencilere göre daha düşük düzeyde çıkmıştır. öğrenci grubu ile “24 yaş ve üstü” (p<,05) grubu (2) Bilgi edinme: Başarı notu “2.00-2.49 arası” öğrenci arasında “24 ve üstü yaş” grupları lehine istatistiksel grubu ile “2.50-2.99” (p<,001) ve “3.00-3.59” grupları olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Bu durum, “18- arasında, notu “2.50-3.00” ve “3.00-3.59” grupları lehine 19 yaş” ( =3,85) ve “22-23 ( =4,06)yaşa sahip istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Bu öğrencilerin araştırma-inceleme alt boyutunun düzeyi durum, genel başarı notu “2.00-2.49” ( =3,60) olan “24 yaş ve üstü” ( =4,09) grubundaki öğrencilere göre öğrencilerin bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyi daha düşük düzeyde olduğunu göstermektedir. “2.50-3.00” ( =4,07) ve “3.00-3.49” ( =3,99) (3) İletişim: Yaşı “18-19yaş” ve “22-23 yaş” öğrenci gruplarındaki öğrencilere göre daha düşük düzeyde grubu ile “24 yaş ve üstü” (p<,05) grubu arasında “24 ve çıkmıştır. Bununla birlikte başarı notu “2.50-2.99” grubu üstü yaş” grupları lehine istatistiksel olarak anlamlı bir ile “3.00-3.59” grubu arasında (p<0,005) notu “3.00- farklılık saptanmıştır. Bu durum, “18-19 yaş” ( =3,85) 3.59” grupları lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Bu durum, genel başarı notu “2.50- ve “22-23 ( =4,06)yaşa” sahip öğrencilerin araştırma- inceleme alt boyutunun düzeyi “24 ve üstü yaş” 3.00” ( =4,07) olan öğrencilerin bilgi teknolojilerinden ( =4,09) grubundaki öğrencilere göre daha düşük yararlanma düzeyi “3.00-3.49” ( =3,99) grubundaki düzeyde olduğunu göstermektedir. öğrencilere göre daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bilgi Edinme Alt Boyutuna İlişkin Post Hoc, (3) Araştırma-İnceleme: Başarı notu “2.00-2.49” olan Tanımlayıcı ve Anova Test Sonuçları öğrenci grubu ile “2.50-3.00” ola grup arasında (p<0,001) notu “2.50-3.00” grupları lehine istatistiksel (1) Bilgi Teknolojilerinden Yararlanma düzeyi ve alt olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Bu durum, genel boyutları ile öğrencilerin okudukları bölümler arasında başarı notu “2.00-2.49” ( =3,78) olan öğrencilerin bilgi istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır teknolojilerinden yararlanma düzeyi “2.50-3.00” (p<.001). Tablo 7’de görüldüğü gibi yönetim bilişim sistemleri öğrencilerinin tüm alt boyutlarla birlikte bilgi ( =4,38) grubundaki öğrencilere göre daha yüksek teknolojilerinden yararlanma düzeyi, maliye ve siyaset olduğunu göstermektedir. bilimleri ve kamu yönetimi öğrencilerine göre daha (4) İletişim: Başarı notu “2.00-2.49” olan öğrenci grubu durum, genel başarı notu “2.00-2.49” ( =3,77) olan ile “2.50-3.00” ola grup arasında (p<0,005) notu “2.50- öğrencilerin yeşil bilişim algı düzeyi “2.50-3.00” 3.00” grupları lehine istatistiksel olarak anlamlı bir =4,17) grubundaki öğrencilere göre daha düşük farklılık saptanmıştır. Bu durum, genel başarı notu “2.00- düzeyde çıkmıştır. 2.49” ( =3,80) olan öğrencilerin iletişim düzeyi “2.50- (2) Bireysel Etki: Başarı notu “2.00-2.49 arası” öğrenci 3.00” ( =4,29) grubundaki öğrencilere göre daha yüksek grubu ile “2.50-2.99” (p<,001) grubu arasında, notu olduğunu göstermektedir. “2.50-3.00” grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı bir Araştırmanın İkinci Alt Problemine İlişkin Bulgular ve farklılık saptanmıştır. Bu durum, genel başarı notu “2.00- Yorumlar: 2.49” ( =3,94) olan öğrencilerin yeşil bilişim algı düzeyi Öğrencilerin yeşil bilişim algı düzeyi ve alt boyutlarının, “2.50-3.00” ( =4,52) grubundaki öğrencilere göre daha cinsiyet ve bilgisayara sahip olma duruma göre anlamlı düşük düzeyde çıkmıştır. Bununla birlikte başarı notu farklılık durumları incelenmiştir. “2.50-2.99” grubu ile “3.00-3.49” grubu arasında (p<0,001) notu “3.00-3.49” grupları lehine istatistiksel Yeşil Bilişim Algı Düzeyleri ve Alt Boyutları olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Bu durum, genel Puanlarının Bilgisayara Sahip Olma Durumuna Göre T- Testi Sonuçları başarı notu “2.50-3.00” ( =4,52) olan öğrencilerin “bireysel etki” algı düzeyi “3.00-3.49” ( =4,20) Cinsiyet değişkenine göre, öğrencilerin yeşil bilişim algı grubundaki öğrencilere göre daha yüksek olduğunu düzeyi ve alt boyutlarının cinsiyet ile arasında anlamlı göstermektedir. farklılık bulunmuştur (p>.05). (3) Alışkanlıklar: Başarı notu “2.00-2.49” olan öğrenci Öğrencilerin sahip oldukları bilgisayar durumuna göre, grubu ile “2.50-3.00” ola grup arasında (p<0,001) notu yeşil bilişim algı düzeyi arasında anlamlı farklılık “2.50-3.00” grupları lehine istatistiksel olarak anlamlı bir bulunmuştur (p<.05). Bilgisayarı olan öğrencilerin Yeşil farklılık saptanmıştır. Bu durum, genel başarı notu “2.00- bilişim algı düzeyi ( =40) kadın öğrencilere ( =3,69) 2.49” ( =3,70) olan öğrencilerin “alışkanlıklar” düzeyi göre daha yüksek çıkmıştır. Bunun yanı sıra yeşil bilişim algı değişkeninin alt boyutlarında “alışkanlık” (p<.001), “2.50-3.00” ( =4,17) grubundaki öğrencilere göre daha kolektivizm (p<0.05), ve Öz Benlik (p<.05) düzeyleri ile yüksek olduğunu göstermektedir. bilgisayara sahip olma durumları arasındaki farklılık (4) Öz Benlik: Başarı notu “2.00-2.49” olan öğrenci anlamlı bulunmuştur. Genel olarak bilgisayara sahip olan grubu ile “2.50-3.00” ola grup arasında (p<0,001) notu öğrencilerin olmayanlara göre yeşil bilişim algı “2.50-3.00” grupları lehine istatistiksel olarak anlamlı bir düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. farklılık saptanmıştır. Bu durum, genel başarı notu “2.00- Öğrencilerin yeşil bilişim algı düzeyinin, yaş, cinsiyet, 2.49” ( =3,79) olan öğrencilerin iletişim düzeyi “2.50- bölüm, sınıf ve genel başarı ortalamasına göre hangi alt 3.00” =4,32) grubundaki öğrencilere göre daha yüksek gruplar arasında farklılaştığını belirlemek üzere tek olduğunu göstermektedir. Bunun yanısıra başarı notu yönlü varyans analizi (ANOVA) sonrası Post Hoc- “2.49-3.00” olan öğrenci grubu ile “3.00-3.49” olan grup Scheffe testi uygulanmıştır. Tablo 10’da görülen arasında (p<0,05) notu “3.00-3.49” grupları lehine değerlerden elde edilen bulgular aşağıda verilmiştir. istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Bu Yeşil Bilişim Algı Düzeyine İlişkin Post Hoc, durum, genel başarı notu “2.00-2.49” ( =4,32) olan Tanımlayıcı ve Anova Test Sonuçları öğrencilerin “Öz Benlik” düzeyi “2.50-3.00” ( =3,93) grubundaki öğrencilere göre daha yüksek olduğunu (1) Yeşil bilişim algı düzeyi ve alt boyutları ile göstermektedir. öğrencilerin okudukları bölümler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır (p<.001). Tablo Araştırmanın Üçüncü Alt Problemine İlişkin Bulgular ve 11’de görüldüğü gibi yönetim bilişim sistemleri Yorumlar: öğrencilerinin tüm alt boyutlarla birlikte yeşil bilişim Tablo 2: Gözlenen Değişkenlerin Ortalama, Standart algı düzeyi, maliye bölümü ile siyaset bilimler ve kamu Sapma ve İkili Korelasyonları yönetimi öğrencilerine göre daha yüksek düzeyde çıkmıştır. Bununla birlikte maliye bölümü öğrencilerinin Değişkenler X SS BTY de tüm alt boyutlarla birlikte yeşil bilişim algı düzeyi 1 BTY 3,79 0,835 siyaset bilimler ve kamu yönetimi bölüm öğrencilerine 2 Yesil Bilişim 3,97 0,668 ,519** göre daha yüksektir. Öğrencilerin bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyleri ile yeşil bilişim algıları arasında pozitif yönde ve yüksek Kolektivizm Alt Boyutunda İlişkin Post Hoc, düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur (r=.519, p<.001). Tanımlayıcı ve Anova Test Sonuçlar Tablo 2 incelendiğinde bilgi teknolojilerinde yararlanma (1) Yeşil bilişim algısı genel ortalama: Başarı notu düzeyinin genel ortalaması, yeşil bilişim algı düzeyinin “2.00-2.49 arası” öğrenci grubu ile “2.50-2.99” (p<,05) genel ortalaması ile pozitif yönde yüksek düzeyde grubu arasında notu “2.50-3.00” grupları lehine anlamlı ilişki çıkmıştır (p<.001). Öğrencilerin bilgi istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmıştır. Bu teknolojilerinden yararlanma düzeyinin genel ortalamalarının artması durumunda yeşil bilişim algısının ÖZGEÇMİŞLER da genel ortalaması artmaktadır. SONUÇ Yrd. Doç. Dr. Selçuk KILIÇ 1997 yılında Trakya Üniversitesi Erkek öğrencilerin bilgi teknolojilerinden yararlanma İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi düzeyleri genel ortalaması ile iletişim ve kendini ifade İşletme Bölümünden Lisans, 2003 etme alt boyutları kadın öğrencilere göre daha yüksektir. yılında Niğde Üniversitesi Sosyal Genel olarak öğrencilerin yaş ve genel ortalamaları Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim arttıkça bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyi ve alt Dalı Yönetim ve Organizasyon Bilim boyutlardan araştırma inceleme ile iletişim düzeyi Dalından Yüksek Lisans ve 2006 yılında ise aynı üniversitenin Yönetim artmaktadır. Yönetim bilişim sistemleri bölümü ve Organizasyon alanından Doktora öğrencilerinin tüm alt boyutlarla birlikte bilgi derecesi almıştır. 2002-2006 yılları teknolojilerinden yararlanma durumları maliye ve siyaset arasında Niğde Üniversitesinde, 2006-2013 yılları bilimi ve kamu yönetimi bölümü öğrencilerine göre daha arasında Aksaray Üniversitesinde İşletme Bölümünde fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bilgi araştırma görevlisi olarak görev yapmıştır. 2013 yılından teknolojilerinden yararlanma alt boyutlarından bilgi beri Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler edinme ve araştırma inceleme alt boyutlarının sınıf Fakültesi Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümünde öğretim grupları arasında anlamlı farklılık olduğu sonuçlarına üyesi ve bölüm başkan yardımcısı olarak görev ulaşılmıştır. yapmaktadır. 2015 yılından beri kurucu müdürü olduğu Aksaray Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Öğrencilerin mobil cihazlara sahip olması onların yeşil Araştırma Merkezinde yöneticilik yapmakta ve bilişim algı düzeyleri arttırmaktadır. Yönetim bilişim üniversitenin Enformatik Bölüm Başkanlığı görevini sistemleri bölümü öğrencilerinin tüm alt boyutlarla yürütmektedir. birlikte yeşil bilişim algıları, maliye ile siyaset bilimi ve kamu yönetimi bölümü öğrencilerine göre daha fazla Merve BOZKURT olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yönetim bilişim sistemleri Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi, bölümü öğrencilerinin genel başarı notunun artması yeşil Yönetim Bilişim Sistemleri bilişim algısını arttırmaktadır. Öğrencilerin bilgi Bölümünden 2016 yılında mezun teknolojilerinden yararlanma durumları artıkça ya da oldu. Aynı yıl Aksaray Üniversitesinde Yönetim Bilişim Sistemleri Tezli azaldıkça yeşil bilişim tercihleri de aynı doğrultuda Yüksek Lisans Programına başladı şu değişmektedir. an hala programa devam etmektedir. İş yaşamına HYS Bilişim KAYNAKÇA Teknolojileri’nde Teknik Destek [1] Şahin, Ü. (2012). Yeşil Düşünceden Yeşil Uzmanı olarak başlamış, şu an da Ekonomiye. Yeşil Ekonomi, 22 sosyal sorumluluk projelerinde görev almakta olup Aytunga projesinde Sosyal Medya Sorumlusu ve Eğitmen [2] Greener, O. E. C. D. (2010). Smarter—ICTs, the olarak görev almaktadır. Environment and Climate Change. Report to the Working Party on the Information Economy Ertuğrul ŞENBAŞ (WPIE). Azerbaycan Teknik Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümünden [3] Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi (25. 2011 yılında mezun olmuştur. Bask). Ankara: Nobel Yayn Dalm. Eğitimine 2015 yılında Anadolu [4] Özmusul, M. (2011). Bilisim Teknolojilerinden Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Yararlanma Ölçeginin Gelistirilmesi. Kuramsal Fakültesi, İşletme bölümünden Eğitimbilim Dergisi, 4(1). devam etmektedir. İş hayatına ilk İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret [5] Daştan, İ., & Gürler, C. (2016). Yeşil Bilgi Teknolojileri Anonim Şirketi, Azerbaycan Şube de Ürün Tercihinde Tüketici Satin Alma Niyetlerini Bilgi İşlem Yöneticiliği olarak Etkileyen Faktörlerin Tespiti. Ataturk University başlamıştır. Daha sonra Mega Mühendislik MMC. Bakü Journal of Economics & Administrative proje sorumluluğu yapmıştır ardından İletişim ve Bilişim Sciences, 30(1). Teknolojileri Bakanlığı, Uluslararasi İlişkiler ve [6] Büyüköztürk, Ş. (2011). Veri Analizi El Kitabı (15. Hesablama Merkezi Şubesi’nde, Proje Danışmanlığı Baskı). Ankara: Pagem A Yayıncılık. yapmıştır. Şuan Hüseyin Şenbaş SMMM Bürosu’nda Bilgi İşlem Sorumlusu olarak iş yaşamını devam ettirmektedir.